Als ik gevraagd word om voor een project de ‘look and feel’ van een programma te verzorgen dan gaat het niet alleen om het type camera of lens, de regievoering of vormgeving. Maar voor een groot gedeelte ook over het geluid: de muziek en het sounddesign. Je zou denken dat bij het maken van een televisieprogramma het beeld het belangrijkste is… Ik ben van mening dat muziek misschien nog wel belangrijker is.

Easy Rider zonder Born to be wild. Saturday Night Fever zonder de Bee Gees. Iedereen herkent die twee noten uit Jaws. De douchescène uit Psycho beleef je heel anders als daar muziek uit Pretty woman onder ligt. 

En films als Titanic, Batman Begins, The Lord of the Rings en Star Wars waren een stuk minder iconisch zonder de soundtracks van respectievelijk James Horner, Hans Zimmer, Howard Shore en John Williams. En aan de herkenbare harmonica-partij van Ennio Morricone uit Once upon a time in the west durf ik al helemaal geen woorden vuil te maken.

In de zoektocht naar een muziekstijl voor Project Rembrandt doken we in de krochten van Spotify. Avondenlang met een koptelefoon op paseerden tientallen soundtracks de revue. Er was echter één componist die qua sfeer toch wel erg dichtbij zat met wat we voor ogen – of eigenlijk oren – hadden. Het moest wat mysterieus zijn, hier en daar wat awkwardness én het allerbelangrijkste: een goeie flow hebben. Als een verfkwast die over het doek danst.

En die beste man was Alexandre Desplat. Een Franse componist bekend van o.a. The Danish Girl, Harry Potter, The King’s Speech en de Oscar-winnende soundtracks van The Grand Budapest Hotel en Shape of water.

In de meeste gevallen was ik gewend om dan die bestaande soundtracks te gebruiken in de montage van mijn TV-programma’s. Maar bij de producent van Project Rembrandt, Helder, ontstond de gedachte om op zoek te gaan naar een Nederlandse componist die een volwaardige soundtrack zou gaan componeren. Iets dat naar mijn idee niet heel vaak gebeurt in het Hilversumse.

Via good-old Google vond ik een interview met Karl Heortweard. Een relatief nieuwe componist aan het Nederlandse film-firnament. Zijn soundtrack voor Love and Shukla had die Alexandre Desplat-feel. Zijnde het een tikje te Indiaas. De film speelt zich in India af, vandaar.

We kwamen met elkaar in contact en er was gelijk een klik: Karl had precies door welke kant we op wilden en al gauw hadden we het over verschillende onderdelen uit het programma en de soorten muziekthema’s die daar dan bij zouden passen. Zoals de start van een schilderopdracht, het halverwege even vast zitten, een komisch moment of de stress als presentatrice Annechien Steenhuizen na uren schilderen de laatste paar minuten heeft aangekondigd. 

Omdat we op het zelfde moment zowel het programma monteerde als Karl de muziek componeerde, konden we heel makkelijk ping-pongen. Ik kon gelijk zijn composities onder het beeldmateriaal leggen om te kijken of iets werkte of niet. Of ik stuurde Karl wat stukken uit de montage zodat hij daar inspiratie uit kon halen.

Tot het moment kwam dat de eerste afleveringen op slot gingen en Karl met drie muzikanten van het Intercontinental Ensemble de studio indook. Om échte muziekinstrumenten op te nemen om die over de samples van het digitale orkest uit de computer te leggen.

Op dat moment was ik al enorm blij met de aangeleverde tracks, maar toen ik de klarinet, dwarsfluit en viool hoorde viel de spreekwoordelijke bek toch open van verbazing. Het leek wel alsof er een heel orkest was open getrokken. Als je goed luistert hoor je details als de kleppen van de klarinet die dichtvallen. Of de fluitiste die even adem haalt voordat ze een noot speelt. En de violist die zijn strijkstok tegen de snaren aanzet. Ik wist al dat de originele muziek een meerwaarde zou zijn, maar toen ik dit hoorde dacht ik pas echt: dit is production value.

Aanstaande zondag is de allereerste aflevering van Project Rembrandt te zien om 21:20 uur op NPO1. Gaat dat zien. Maar vooral ook: gaat dat horen. 

Overigens kan dat ook gewoon op Spotify via de player links bovenin. Veel luisterplezier.

Voor meer informatie over Karl: heortweard.eu.